Maar 1 op de 3 CEO’s/CMO’s geeft aan dat er volledige controle is op de beveiliging van de data. Beveiliging is dus een issue.
Powered by UBA & Roularta Research​

HET NETWERK IS SLIMMER DAN DE MENS

Big data, algoritmen en het netwerk: een nieuwe technologische drie-eenheid herkneedt de wereld op ongekende wijze. De toekomst is aan wie verstaat wat er in duizelingwekkende vaart op ons af raast. Peter Hinssen richt de blik op morgen – of is het al vandaag?

Technologie verandert in sneltreinvaart de manier waarop we leven. En op disruptieve wijze. Volgens u zijn we nog maar halfweg die evolutie. Wat staat ons nog te wachten?
PETER HINSSEN: “Heel veel natuurlijk. Laat ik me tot een aantal grote lijnen beperken. Technologie doordringt het dagelijkse leven en is een normaal onderdeel ervan. Wel gaan die veranderingen almaar sneller, omdat we in een wereld van netwerken terechtkomen. We zien dat de mensen die het paradigma van het netwerk goed begrijpen, in een heel andere fase terechtkomen. Het voorbeeld van Uber kennen we allemaal, maar het is indrukwekkend dat een bedrijf in amper vijf jaar tijd een wereldspeler wordt door het netwerk bijzonder goed te gebruiken en heel wat mensen tegen de schenen te schoppen. Vergelijk dat eens met hoelang het voor Walmart heeft geduurd om een global brand te worden by being nice to customers: vijftig jaar! Dit soort netwerkgebaseerde spelers die op een heel andere manier naar een model kijken, veranderen hun businessmodellen sneller omdat ze het netwerk verstaan.”

"HET KOSTTE WALMART 50 JAAR OM EEN WERELDMERK TE WORDEN DOOR ‘AARDIG TE ZIJN TEGEN DE KLANTEN’. UBER SCHOPT TEGEN DE SCHENEN EN VEROVERDE DE GLOBE IN 5 JAAR."

ARTIFICIËLE INTELLIGENTIE IS EEN REALITEIT

Het netwerk verstaan, wat houdt dat in?
PH: “Drie dingen: big data, algoritmen en het hefboomeffect van het netwerk. Dit zijn de technologische elementen die we niet meer naast ons neer kunnen leggen. Informatie wordt almaar waardevoller en evolueert
snel richting real-time data, waarbij je op het moment dat je het nodig hebt meteen relevante informatie ter beschikking hebt. Dat is cruciaal. Uber doet dat perfect en houdt rekening met allerlei omstandigheden: meteorologie, verkeersopstoppingen, wanneer de theaters gedaan zijn, wanneer de maandpiek in het verkeer zich voordoet… ze weten eigenlijk alles en maken daar realtime gebruik van.”
“Het herkennen van patronen en daar op een slimme manier algoritmen aan koppelen, is een tweede essentiële drijver van de technologische veranderingen. Artificiële intelligentie en machine learning wordt een
cruciale asset in elke organisatie op elk niveau: voor elke strategie, voor marketing, you name it.”
“Er zijn nog veel marketeers die het al fantastisch vinden als ze een viraal videootje hebben, maar dat volstaat niet om op een slimme manier de kracht van het netwerk te gebruiken. Het netwerk is een metafoor voor niet-lineaire effecten en exponentiële groei. Het menselijk brein is eigenlijk niet eens in staat om te bevatten wat dat betekent. Ons brein is eenzijdig en lineair en helemaal niet gebouwd op een netwerkgedachte. Als ik vraag om dertig stappen te zetten, dan kunnen we ons daar heel eenvoudig een beeld bij vormen. Dat is dertig meter. Vraag ik om dertig stappen te zetten vanuit die netwerkgedachte – exponentieel – van één stap
naar twee stappen, naar vier, naar zestien… dan ben ik niet dertig meter verder geraakt in dertig stappen, maar ben ik naar de maan en terug met als surplus nog een paar omwentelingen rond onze planeet. Onze hersenen zijn lineair ‘bedraad’, de volgende generatie technologie heeft dat niet. Alles rond big data, slimme algoritmen en netwerken komt razendsnel op ons af. Wij spreken al vijftig jaar over artificiële intelligentie (‘zullen machines slimmer worden dan mensen?’) en vandaag zien we dat realiteit worden.”
“Veertig jaar geleden beschreven wetenschappers perfect neurale netwerken, maar we hadden toen de horsepower niet. Ik hoorde onlangs een mooie metafoor. Het is zoals met vliegen: meer dan honderd jaar voor de eerste vlucht van de gebroeders Wright (1903) was de manier waarop dat zou gebeuren (door de vorm van de vleugels) perfect beschreven door de Wet van Bernoulli, maar we hadden niet genoeg horsepower. Orville en Wilbur Wright hadden voor het eerst een nine horsepower engine (motor van 9 pk) op een vleugel kunnen monteren, wat leidde tot de eerste vlucht. Meer dan honderd jaar nadat we wisten hoe het moest.
We zitten nu in een technologische fase waarin we ineens die nine horsepower engine hebben. Al vijftig jaar kennen we de Wet van Moore die zegt dat technologie elke achttien maanden verdubbelt qua capaciteit.
Nu zijn we op het punt dat we het equivalent hebben van de motor van de Wright-broers: artificiële intelligentie. Dat is een beetje beangstigend, want dan gebeurt er veel ineens. Onlangs volgde ik een schitterende sessie aan de universiteit van Berkeley (Californië) van professor Pieter Abbeel, een Belg trouwens. Hij is een van de grootste thought leaders rond machine learning en werd wereldvermaard met een robot die kleren perfect kan opvouwen. Twee jaar geleden kostte het de robot nog uren aan rekenkracht om dat voor elkaar te krijgen, nu is het een kwestie van seconden. Het equivalent van de nine horsepower engine zorgt ervoor dat taken die vroeger exclusief voor mensen waren en masse door machines worden overgenomen.”

"ONS BREIN IS EENZIJDIG EN LINEAIR. HET IS HELEMAAL NIET GEBOUWD OP EEN NETWERKGEDACHTE."

BOEKHOUDERS NOCH ADVOCATEN

Wat betekent dat praktisch voor marketeers?
PH: “Neem Google. Is rijk geworden met key words, maar het hele idee van plaatsen van advertenties zal in de komende jaren volledig draaien op algoritmen. Daar komt in principe geen mens meer bij te pas die denkt: waar is het nuttig om bepaalde advertenties te plaatsen? We komen in een radicale innovatiegolf terecht waar heel wat jobs die we nu nog als veilig beschouwen, op het punt staan te verdwijnen. Waar we vreesden voor de blue collar workers, de arbeiders die hun baan zagen verdampen door robotisering, blijken het nu net de white collar workers te zijn die nog veel sneller de wacht worden aangezegd. Veilig achter een bureau wordt verleden tijd.”

"WE KOMEN IN EEN RADICALE INNOVATIEGOLF TERECHT WAAR HEEL WAT JOBS DIE WE NU NOG ALS VEILIG BESCHOUWEN, OP HET PUNT STAAN TE VERDWIJNEN."

De nieuwe technologie dreigt veel bestaand werk over te nemen, maar creëert ze ook ruimte voor nieuwe creativiteit, voor nieuwe taken voor de mens?
PH: “Het is duidelijk dat we typische skills nodig hebben om in die nieuwe wereld aan de slag te gaan. In onderwijstermen hebben we het over STEM (science, technology, engineering en mathematics): dat zijn essentiële skills. In Silicon Valley zijn er gigantisch veel mensen te kort die verstand hebben van dit soort dingen. De industrie schrééuwt om data scientists, maar er zijn er gewoon geen. STEM-jobs zullen bijzonder attractief zijn.”
“Totaal haaks daarop zal er een grote behoefte zijn aan creatieve mensen die alles op een heel andere manier bekijken, bijna op een filosofische manier. Bij Google zijn meer dan de helft van de mensen nerds beyond belief, STEM-mensen in het kwadraat als het ware, maar je hebt er ook die briljante dingen doen en bijvoorbeeld gedoctoreerd zijn op middeleeuwse geschiedenis. Eigenlijk is het niet eens een groot contrast, want wie geschiedenis heeft gestudeerd, heeft geleerd om dingen in perspectief te plaatsen, om analyses te maken en relaties te leggen op een hoog abstract niveau.”

Ligt er hier een uitdaging voor het onderwijs?
PH: “Vroeger was het duidelijk: ‘Doe maar boekhouden, boekhouders hebben ze altijd nodig.’ Wel, als er één job is die volledig zal worden weggeautomatiseerd, is het die wel. Rechten, nog zo’n job. Perfect vervangbaar door big data, algoritmen en netwerken. De advocatuur wordt volledig gedisrupt. Toch ben ik niet pessimistisch. Mensen zijn slim genoeg om nieuwe kansen te zien, maar er komt een enorme herverkaveling over hoe we naar onderwijs en werk kijken.”

"MENSEN ZIJN SLIM GENOEG OM NIEUWE KANSEN TE ZIEN, MAAR ER KOMT EEN ENORME HERVERKAVELING VAN WERK EN ONDERWIJS."

HET STAREN VAN KONIJNEN

Toch zal de sociale impact niet gering zijn.
PH: “Nee, maar we maken ons soms zorgen over de verkeerde dingen. Neem opnieuw Uber, dat is zeer disruptief en is verboden in Brussel – volgens mij door mensen die het nog nooit gebruikt hebben – maar de toekomst van Uber is geen taxi, hé. Er zijn wereldwijd vier of vijf topuniversiteiten rond machine learning, waaronder Carnegie Mellon (wereldwijd ook de referentie voor zelfrijdende auto’s). Uber heeft daar het volledige departement van 49 toponderzoekers rond zelfrijdende auto’s overgekocht. En hoe! Ze hebben het salaris van iedereen vervijfvoudigd en hen meteen gerustgesteld dat ze konden blijven werken waar ze waren, want ze hadden meteen ook het gebouw erbij gekocht. Die toppers staan nu allemaal op de loonlijst van Uber.”
“Ja, de sociale impact zal gigantisch zijn, maar opnieuw: ik ben niet pessimistisch. Het zal ook niet allemaal veranderen: we hebben ook nog pistolets nodig en plantjes voor in de tuin en een bed om in te slapen. Het wordt niet allemaal digitaal, maar in vele sectoren zal het heel hard gaan.”

Moeten we dan ook niet af van het idee dat iedereen moet werken voor zijn boterham? Nu is werk nog belangrijk voor ons zelfbeeld, maar moet dat zo blijven?
PH: “Voor mij is San Francisco het epicentrum waar dit soort shifts zichtbaar wordt. San Francisco is de stad van de toekomst omdat technologie daar zo normaal is geworden. De diensteneconomie is vandaag volledig gebaseerd op het feit dat iedereen geconnecteerd is met het netwerk. De smartphone is daar een verlengstuk van jezelf. Daar zie je mensen zonder auto omdat ze die gewoon niet meer nodig hebben. Waarom die parkeerproblemen en andere zorgen als je met een klik een Uber voorgereden krijgt? Transport wordt er herdacht. En ook het boodschappen doen. Instacart is een app waarmee je je boodschappenlijstje maakt. Net zoals Uber is er dan wel iemand die een cent wil bijverdienen en je komt leveren wat je nodig hebt.”
“Het idee ‘werk’ wordt veel vloeibaarder, het wordt een reeks van tijdelijke opdrachten en engagementen. Dat herdenken van werk zal een enorme impact hebben. Veertigers of vijftigers hebben nu meestal enkele jobs achter de rug. We gaan naar een situatie waarbij mensen tientallen, zo niet honderden jobs zullen hebben.”

Hebben grote bedrijven geen groot probleem? Disruptieve nieuwkomers zijn meestal lean-and-mean, maar wat met bestaande bedrijven die de omslag moeten maken en soms een hele geschiedenis torsen?
PH: “Bij grote bedrijven is het probleem niet dat ze geen toegang hebben tot kapitaal, talent en technologie, maar wel dat ze traag werken. Ze zijn nog gericht op een twintigste eeuw waar alles relatief rustig verliep. Nu komen we in een stroomversnelling. Dat zien die grote bedrijven ook en dus denken ze: we gaan iemand aanstellen die zich met die radicale innovatie bezighoudt. Ik kan je verzekeren: dat zijn erg intelligente mensen, maar meestal de meest eenzame binnen dat bedrijf. Elk bedrijf zou een disruption-comité moeten hebben binnen zijn raad van bestuur en zich niet bezighouden met het binnen de lijntjes kleuren en de regeltjes volgen. Veel bedrijven zijn nu bijzonder goed in het volgen van de regels, maar als ze snel moeten schakelen en herdenken wat ze doen met klantenrelaties, netwerken, technologieën… zijn het net konijnen die als versteend in de koplampen van aanstormende auto’s staren.” n

"BIJ GROTE BEDRIJVEN IS HET PROBLEEM NIET DAT ZE GEEN TOEGANG HEBBEN TOT KAPITAAL, TALENT EN TECHNOLOGIE, MAAR WEL DAT ZE TE TRAAG WERKEN."